Koffieochtend in Anduze!

Als wel regelmatig lezer van dit blog, maar niet actief lid van Nederlanders in de Gard is er besloten toch maar een stukje te schijven.

Ze zijn er namelijk, Nederlanders in de Gard, alleen maar glurend naar 't blog, surfend op de blogs waaraan ze gelieerd zijn en daarna googelend naar de schrijvers,  twijfelend om actief lid te worden. Borrels bij de mensen thuis, waar hebben die mensen het over? Een aanlokkelijk schrijven over bolletje pijltje activiteiten heeft mij ooit bijna over de streep getrokken ... maar na 4 1/2 jaar was er voor mij van integratie met de club Nederlanders in de Gard nog nix gekomen.

Terug naar de reden van mijn schrijven.

Laatst kreeg ik een uitnodiging van Aline Rideau van Tea Potes in m'n digitale bus: er zou op 6 december een bijeenkomst zijn van Nederlanders uit de buurt, op een commerciële locatie in Anduze! Tea Potes, waar ik graag een bakkie of warme choco ga doen als ik even zin heb in mijn, nochtans vloeiender vocabulaire Engels, gooide de deuren open voor een Hollandse Coffee Morning!

Jawel: dit zou wel eens mijn eerste "Nederlanders in de omgeving" bijeenkomst kunnen zijn...

Dit was mijn vrijbriefje! Er zouden Nederlanders, die in het bestand van Aline zaten, worden uitgenodigd en zij vertelde mij dat er leuke mensen tussen zaten. 

Vanmorgen was het zover. Op naar The Tea Potes, Om 10 uur zou het gaan gebeuren... 

1 Bekend gezicht, toegegeven, enkele indirect bekende namen/gezichten door digitale stalkingspraktijken en leuke Nederlanders die, al dan niet met kater (tja, 't was Sinterklaas gisteren en dus reden voor een feestje), zin hadden in een bakkie. Ook de opkomst mannen was verbazingwekkend hoog (tof).  

Wat een gezellige ochtend! Nadat we de tent uitgebonjourd werden - want 't is toch een theehuis in Frankrijk dus die deuren gaan dicht tussen de middag - heb ik nog even een moment gevraagd van de "last men standing" en een plaatje getrokken bij de voordeur!

Lieve Nederlanders, het was me een waar genoegen u te mogen ontmoeten!

Aline heeft ingestemd om van deze Dutch Coffee Morning een maandelijks terugkerend fenomeen te maken. 

Nederlanders zijn hierbij van harte uitgenodigd voor koffie, thee en/of taart op de 1e dinsdagochtend van de maand bij Tea Potes in Anduze, vanaf ongeveer 10.00 uur.

De site van Tea Potes: http://www.tea-potes.com/
Facebook: http://www.facebook.com/home.php#!/pages/Tea-Potes/136335209715264

Tetje van Driesten/6 december 2011

Het zijdemuseum in Saint Hyppolite du Fort

Met een klein beetje inzicht in een onderwerp moet het niet moeilijk zijn er een museum over in te richten. Als je, simpel gesteld, alle ingrediënten hebt, hoef je alleen maar een leerzame opstelling te verzinnen en het verhaal komt dan vanzelf naar voren: in dit geval de geschiedenis van de zijdeteelt.

« Le musée retrace le passé séricicole dans les Cévennes et s'attache à mettre en valeur un patrimoine qui participa du XIIIe au XXe siècles à l'identité cévenole. (St-Hippolyte-du-Fort était autrefois le siège des contrôleurs de soie des Cévennes). De l’élevage de la chenille à la fabrication de l’étoffe, ce sont toutes les étapes de la transformation de la soie - les techniques soyeuses traditionnelles mais aussi actuelles utilisées dans la région - qui sont présentées au musée. »

Het zijn niet mijn woorden, maar het is de opbeurende reclamezin van het intercommunale toeristenbureau. Dat schept verwachtingen.

De zijdeteelt in de Cevennen is breed beschreven. Een simpel overzicht is te vinden op http://www.bertsgeschiedenissite.nl/middeleeuwen/eeuw14/zijde.htm.

En hilarisch is de door de computer vertaalde tekst uit het Chinees op http://www.sourcejuice.com/1014388/2006/07/19/Zijdeteelt-zijde-industrie/nl/ met als kort voorbeeld : « Zijderupsen (Bombyx mori L.), ook bekend als "zijderupsen, een zijde mot Branch (Bombycidae), door het wilde zijderupsen (B. madarina Moore) na onze voorouders gemaakt door de langlopende voederen soorten, de transformatie van de menselijke natuur is een geweldige prestatie. Zijderupsen insect metamorfose is voltooid, wordt het ei moet gaan door het leven (zijderupsen), larven (zijderupsen), pop en adult (mot) van de vier stadia van ontwikkeling. In navolging van duizenden jaren is men geleerd over de leefwijze van de zijderups, zijdeteelt technologie verbeterd »

Ook wikipedia kent een goede beschrijving, vooral de Franse versie, op http://fr.wikipedia.org/wiki/Sériciculture#Historique. Deze richt zich op de teelt in heel Frankrijk, niet alleen op die in de Gard. Maar in de achttiende eeuw kwam ruim de helft van de zijdecocons uit dit departement.

In het artikel http://fr.wikipedia.org/wiki/Histoire_de_la_soie à_Lyon wordt uitgebreid gesproken over de ontwikkeling van de zijde-industrie met veel aandacht voor de arbeidsonlusten in de bedrijfstak in Lyon. Deze stakingen gelden als opmaat voor de arbeidersbeweging in de 19^e eeuw. Maar een link naar de ‘soieries’ in de Gard heb ik niet kunnen vinden.

De zijdeteelt is echter nog maar mondjesmaat aanwezig. Toch heeft hij ooit gezorgd voor behoorlijke inkomsten in de Cevennen. Dat er dus museale aandacht voor bestaat is heel verklaarbaar. En dat voor de plaats van het museum gekozen is voor Saint Hyppolite du Fort is begrijpelijk. In deze stad woonde als gezegd het gros van de mensen die de kwaliteit van de teelt moesten inspecteren. Bovendien kwam er een kazerne vrij na vertrek van de troepen en in deze ruimte werden de resten van de zijdeteelt en –industrie verzameld.

Het is enerzijds een blij museum. Op oud fotomateriaal staan alleen maar lachende mensen. Het is alsof de zijderups niets anders dan geluk betekende. Dat het leven in de Cevennen op zich al hard was en dat de zijdeverwerking toch echt wel een moeilijk bestaan leverde, is aan de lachebekjes niet te zien. Alles en iedereen straalt vreugde uit, een romantisch beeld van het leven van de voorvaders en –moeders.

Anderzijds staat het museum op instorten. Het is niet alleen een winkel van sinkel, waar alles wat van waarde is zomaar los-vast en dwars door elkaar is neergekwakt, het ligt en staat er allemaal ook uiterst stoffig bij. De stelling waarop de zijderups zelf te zien zou moeten zijn, toont wat verkruimelde heide dat de rupsen de kans gaf om hun cocons te vormen. Er ligt wat moerbeibladgruis als bewijs dat de rupsen daarvan leefden en zonder duiding zie je wat borstelachtige gevalletjes die vroeger de heide hebben vervangen.

De machines die alle stadia van de zijden stoffen fabriceerden, staan er wel, maar ze zijn bestoft en roestig, terwijl van enige logica in de plaatsing geen sprake is, terwijl het toch heel goed mogelijk lijkt om alle stappen in het productieproces duidelijk te etaleren. Het wekt de indruk dat het geen kleding-, maar een klerezooi is.

Het is mogelijk toeval, maar de ontvangst tijdens ons bezoek was nauwelijks prettig. Ongeïnteresseerd is nog de sympathiekste benaming. Het bijbehorende winkeltje toont ook maar dunnetjes wat de mogelijkheden zijn van de zijden producten. Van enige begeleiding was geen sprake, al lijkt het erop dat hier wel stof is afgenomen. De entree is niet duur, maar zelfs dan zijn geld niet waard. En voor de toiletten moet je naar het naburige restaurant, overigens zonder iets te hoeven consumeren.

We hadden ons van het bezoek aan dit museum veel voorgesteld, maar zoals mijn goede moeder vroeger al zei: ‘Rekenen en overrekenen en dan alles nog een keer natellen’.

Overigens heeft men me verteld dat er een beter museum bestaat in de Drome, te vinden op: http://www.atelier-museedelasoie-taulignan.com/musee/.

Peter de Jong/19 november 2011

Noodweer in de Gard

Donderdag 3 november zette ik de foto's van de overstroming van de Gardon op de weblog. Dat was al spectaculair, maar donderdagavond rond 23.00 uur kwam er op nog geen honderd meter van ons huis ook nog eens een mini-tornado voorbij. Gevolgen: omgewaaide bomen en schoorstenen, ingestorte daken, weggewaaide dakpannen en omgevallen elektriciteits- en telefoonmasten. Enorme schade bij een aantal buren. De mini tornado in Labahou (even buiten Anduze, richting St. Jean) en Généragues was nog vele malen erger en de foto's in Midi Libre gaven nauwelijks een beeld van de schade.

Wij kwamen er dus goed van af, behalve dan 60 uur geen elektriciteit, bijna 5 dagen geen telefoon en ruim een dag geen water. Maar nu doet alles het weer, zij het soms met noodaggregaten.

Enorme hulde aan de Pompiers, de mannen van de EDF, de Mairie en Orange, die in de stromende regen opgewekt en zonder morren bleven doorwerken. En ondanks alle vermoeidheid de bewoners vriendelijk te woord stonden. Ongelooflijk.

En nu dus weer frisgewassen achter de computer. Wat kun je toch enorm genieten van een warme douche!

Anneke Wijnmaalen

Vigilance orange in de Gard 3 en 4 november 2011

Donderdag 3 november/14.30/Pont submersible/Gardon d'Anduze en de Gardon bij Corbes.

Borrel 21 oktober 2011 bij Charlotte en Chris Montijn

De wildernis of woestenij in de Languedoc

Aardse wildernissen en woestenijen hebben zeker in de vroege christenjaren een grote aantrekkingskracht gehad op aan groot aantal religieus geïnteresseerden. Het begon al met Mozes die jarenlang door de woestijn moest zwerven voor hij het beloofde land bereikte. Daarna had je Johannes de Doper, die zich in de woestijn had teruggetrokken en daar mensen die erom vroegen, doopte met Jordaanwater.

Zijn voorbeeld vond navolging. Zoals bijvoorbeeld Johannes Climacus in de Sinaï of de pilaarheilige Simeon die hoog boven de Syrische woestijn op een stevige staak zijn wonderen verrichtte.

Ook in Frankrijk deden ze van zich spreken.

Onder anderen Johannes Cassianus, die beschreef hoe een kloostergemeenschap moest leven en zo de weg voorbereidde voor Bernardus van Clairvaux (een Franse abt en de belangrijkste promotor van de hervormende kloosterorde van de Cisterciënzers). Cassianus verbleef eerst in de Egyptische woestijn en verkaste toen naar Marseille waar hij het convent van Sint Victor bouwde. En dan was er natuurlijk nog Saint Gilles, bekend als stichter van het klooster in het plaatsje dat nu nog zijn naam draagt. Tenslotte wijs ik op Saint Guilhem,. Van deze Wilhelm wordt verteld dat hij na een succesvol krijgsleven "fond une abbaye dans un lieu de la vallée de l'Hérault alors à l'écart de toute présence humaine, un "désert", le vallon de Gellone."

Hier komt het begrip désert naar voren. Volgens de encyclopedie le Petit Robert is het in eerste instantie een onbewoond gebied, al gauw een eenzaam oord. Pas daarna wordt vermeld dat het een gebied is waar de verdamping groter is dan de neerslag, onze woestijn. Tot voor kort waren, historisch gezien, grote delen van Languedoc-Roussillon echte woestenijen: lege en nauwelijks begaanbare gebieden. En die werden déserts genoemd. Nog in de achttiende eeuw liet de bisschop van Sauve op een steen van zijn klooster in de Mer des Rochers ‘in urbe omni, in deserto mihi’ beitelen. Dus: "in de stad ben ik er voor iedereen, maar in de wildernis ben ik op mezelf."

Wat ook nog eens uitbreiding geeft aan het begrip désert zijn de godsdienstoorlogen tussen katholieken en protestanten. Daarin wordt de periode tussen het Edict van Nantes (1685) en de Franse Revolutie (1789)  de Désert genoemd. "Privés alors de liberté de culte, c’est loin des villes, cachés dans les endroits isolés, déserts (dans les forêts, les garrigues, les grottes ou les ravins…), que les protestants de France (en Cévennes, mais aussi en Haut-Languedoc, en Poitou, Dauphiné, Vivarais…) furent obligés de vivre clandestinement leur foi.’ (Wikipedia). En het is dan ook niet verwonderlijk dat het museum dat aan deze godsdienstoorlogen herinnert het Musée du Désert wordt genoemd (in Mialet: http://www.museedudesert.com/).

Het bijna onbegaanbare landschap in de Cevennen werd een gebied waar zich als het ware honderden schuilkerken ontwikkelden. De Chapelle Saint Bernard bij de Grotte de la Cocalière is daarvan maar één voorbeeld. De ‘heiligen’ of voorgangers gingen daar voor in het gebed en ze infecteerden hun toehoorders met ongekende haat. Het was bovendien het terrein waar de camisards http://fr.wikipedia.org/wiki/Camisard) zich verstopten en vanwaaruit ze de troepen van Lodewijk XIV konden bevechten. Ze waren slecht bewapend, maar dat werd dat door blind fanatisme gecompenseerd.

Ook noordelijk van Nîmes bevond zich zo’n schuilkerk: de Grotte des Fées (la baoume di Fado); een naam die overigens vaak aan grotten wordt gegeven, omdat ze kennelijk steeds doen denken aan bewoners van de magievolle onderwereld. Zoals bijvoorbeeld de grot des Demoiselles.

De Grotte des Fées had een ingang van ongeveer 2,5 meter breed met daarachter een ruimte van zo’n 30 meter in het rond. Vandaaruit voerde een gang naar een 100 meter lange galerij met ruimte voor honderden mensen. Hier schuilden ze als ze werden achtervolgd door de dragonders van Lodewijk en hielden de Hugenoten er ook hun diensten. Tot 15 januari 1720.

Op die dag waren er 600 gelovigen in gebed verzameld. Dominee Antoine Court (afbeelding hieronder) kreeg echter een seintje dat een jager hen had verraden en dat er een troep soldaten aankwam. Om geen paniek te zaaien merkte de dominee op dat het nogal benauwd was in de grot en dat de dienst beter kon worden voortgezet in de open lucht. De gelovigen gingen dan ook in alle rust naar buiten. Vijfhonderd mensen hadden de grot al verlaten toen de militia echt dichtbij was. De dominee vroeg de mensen een psalm te zingen om degenen die zich nog in de grot bevonden op hun gemak te stellen. Het was een geluk dat de soldaten de weg niet kenden en verkeerd liepen. Ook zij hoorden het gezang van vijfhonderd mensen en gezien de vermoede massaliteit van de tegenstanders liet de officier zijn mannen uit voorzorg langzamer optrekken. Dat gaf de laatste mensen de kans om alsnog de grot te ontvluchten.

Een patrouille nam later nog tien mensen gevangen die een boerderij ingevlucht waren. Bovendien had het leger een paar controleposten gelegd op de wegen naar Nïmes. Daar werd nog een aantal Hugenoten gegrepen op terugweg naar huis. Ook werd het hele gebied uitgekamd en huis na huis onderzocht, wat ook weer arrestaties opleverde. Alle gevangenen werden naar Montpellier gebracht en daar door de Duc de Roquelaure, gouverneur van de provincie, berecht. Via snelrecht werden de mannen veroordeeld tot de galeien en de vrouwen moesten het gevang in.

Vanaf dan spreken de gegevens elkaar tegen. Een klein deel ontsprong de dans door relaties of na betalen van een stevige boete. Een andere bron stelt dat er nog tientallen op de galeien terecht kwamen of in de Tour de Constance in Aigues-Mortes. Weer een ander bericht dat uiteindelijk zestien mannen en drie vrouwen werden veroordeeld tot deportatie naar Louisiana. Ze moesten te voet naar La Rochelle, tijdens welke tocht er nog een paar van uitputting stierven. Van hen werden de laatsten uiteindelijk in 1721 verbannen.

Het presidium van Nîmes tenslotte veroordeelde de grot tot sluiting voor eeuwig. De ingang werd geheel opgevuld met zware stenen. Die bedoelde eeuwigheid werd echter in 1881 opgeheven. De grot is dan ook weer open, maar alleen toegankelijk met een gids.

Peter de Jong/20.11.2011

Een Cevenols buitje

Je leest er wel eens over in de krant. Een hagelbui en de daaruit voortvloeiende schade. De glastuinders in Nederland kunnen er over meepraten. Voor hun betekent het niet alleen de oogst maar ook de enorme glasschade en de troep die ze moeten opruimen. Gelukkig was het altijd allemaal ver van mijn bed. Je ziet de donkere lucht in de verte maar realiseert je niet wat er zoal naar beneden komt.

Ook het laatste Cevenolse buitje heb ik gemist, doordat we 10 dagen in Nederland waren. Het centrum van dat laatste buitje hing wel boven het deel van Cardet waar ons huis staat en dat was bij terugkomst duidelijk te zien ook. De hagelstenen waren volgens de ooggetuigen van zeer groot formaat en hebben zeer veel schade aangericht. Gelukkig was 90 procent van de wijnoogst binnen, maar enkele druivenrassen moesten nog worden geoogst zoals Cabernet. De wijnmakers hier zullen andere cepages moeten bedenken of elders proberen in te kopen.

Het loof van bomen en struiken is er voor een belangrijk deel afgehageld. Onze planten die nog volop in bloei stonden staan er treurig bij. Het jaargetijde herfst is aangebroken en dat is duidelijk zichtbaar. Gelukkig heeft de hagelbui onze tuinmeubelen niet ontzien. Een goede reden om eens iets nieuws te kopen. Bijna alle kunststof dakgoten uit de omgeving zijn beschadigd. Sommige pannendaken zijn geheel vernield. Ook onze bitumen dakbedekking en dakgoten hebben het begeven, maar dit is niets vergeleken met de schade aan de auto’s die op poffertjespannen lijken. Door de enorme hoeveelheid neerslag werden we ook getrakteerd op een hoeveelheid grind dat van hoger gelegen delen onze tuin instroomt. Helaas niet op formaat en kleur gesorteerd.

Een Belgische !!! dame die de luiken voor de ramen wilde sluiten moest dit bekopen met zware hoofdwonden. U bent gewaarschuwd.

Ben Hus/29.09.2011